poniedziałek, 29 kwietnia 2019

Filcowa kostka i zestaw sześciu ćwiczeń wygaszających TOB (w formie zgięciowej)

Z myślą o moich podopiecznych wykonałam filcową kostkę z ilustracjami, które podpowiadają, jakie ćwiczenie należy wykonać. Ćwiczenia dobierałam z myślą o konkretnych osobach, ale kostka jest uniwersalna, ponieważ na tym samym sprzęcie można ćwiczyć wiele różnych umiejętności.

Kostka ma wymiary 4x4x4 cm i jest wykonana z filcu. Zszyłam ją ściegiem dzierganym. Ilustracje zostały wydrukowane na zwykłym papierze i zalaminowane. Do filcu przykleiłam je klejem na gorąco.

Kiedy wykonywałam pizzowe kostki na zajęcia logopedyczne, ilustracje przyczepiłam do filcu zszywaczem. Kostki są do tej pory w dobrym stanie, ponieważ moi podopieczni delikatnie turlali je po stole. Na zajęciach z zakresu integracji sensorycznej szybko okazało się, że zszywki to jednak za mało. Rzucanie kostką po całej sali sprawiło, że papier (mimo że gruby) szybko zaczął się wyginać i odrywać od kostki. Później przyklejałam papier techniczny za pomocą taśmy samoprzylepnej, ale i to na dłuższą metę nie zdało egzaminu, ponieważ taśma odklejała się od filcu. Jak na razie klej na gorąco jest najskuteczniejszym sprawdzonym przeze mnie sposobem na trwałe przytwierdzenie ilustracji do filcowej kostki.


Ćwiczenie integrujące TOB zgięciowy: dziecko kładzie się na brzuchu w pewnej odległości od kręgli, a następnie dwiema rękami chwyta miękką piłkę i rzuca nią tak, by przewrócić jak najwięcej kręgli. Zadanie można utrudniać poprzez ustawienie kręgli na podwyższeniu. Im wyżej będą kręgle, tym wyżej dziecko będzie musiało unieść ręce.


Ćwiczenie integrujące TOB zgięciowy: dziecko kładzie się na brzuchu z głową skierowaną w stronę ściany (na tyle blisko ściany, by móc jej dotknąć wyprostowanymi rękami). Terapeuta przykłada filcowe dłonie do ściany, a potem dziecko przykłada swoje dłonie do filcowych dłoni starając się je utrzymać przy ścianie najdłużej jak to możliwe.


Ćwiczenie integrujące TOB zgięciowy: dziecko kładzie się na brzuchu na materacu, a obok swoich rąk ma rozłożone filcowe warzywa. Zadaniem dziecka jest po kolei chwycić każde warzywo oburącz i oburącz wrzucić je do koszyka leżącego przed nim. Zadanie można utrudniać poprzez oddalenie koszyków lub ustawienie koszyków na podwyższeniu.


Ćwiczenie integrujące TOB zgięciowy: dziecko kładzie się na brzuchu i wbija młotkiem plastikowe gwoździe (w sprzedaży są gotowe materiały do wbijania o nazwie „przebijanka”). W wersji prostszej dziecko wbija gwoździe tylko jedną ręką, a drugą opiera się o podłoże. W wersji trudniejszej wbija gwoździe dwiema rękami.


Ćwiczenie integrujące TOB zgięciowy: dziecko kładzie się na brzuchu i oburącz rzuca woreczki z rzepem do tarczy-żabki.


Ćwiczenie integrujące TOB zgięciowy: dziecko wchodzi do huśtawki-helikoptera, a następnie łapie dwiema rękami linę, którą rzuca terapeuta. Potem terapeuta ciągnie linę tak, by dziecko się huśtało. Zadaniem dziecka jest mieć cały czas wyprostowane ręce i jednocześnie mocno trzymać linę. Trudność ćwiczenia można modyfikować poprzez zmianę wysokości, na której jest helikopter – im wyżej wisi huśtawka, tym trudniejsze będzie zadanie.

poniedziałek, 22 kwietnia 2019

O czym opowiadają zające?

Kto pamięta, o czym myślą mieszkańcy królestwa? A kto chciałby wiedzieć, o czym opowiadają zające?


Zające wykonałam w samoprzylepnej ozdobnej piance dziurkaczem DpCraft (3,8 cm). Za to wypowiedzi zająców to grafiki z Pixabaya wydrukowane na kolorowym papierze technicznym podklejonym samoprzylepną taśmą piankową.

wypowiedzi z głoskami „sz” i „ż” („rz”) do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEVl9lc0VzWV9BTnhsVmxzaENwTmd2elBPWmpV/view

wypowiedzi z głoskami „cz” i „dż” do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEeXBDem1MSWNMMkMtUTJYNUl2TUdjc2FZcWZv/view

wypowiedzi z głoskami „s” i „z” do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEUDFIenRxd0p3Y1pCeW9XbU9hdlphYVZKN3BJ/view

wypowiedzi z głoskami „ś” i „ź” do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEbjQtUmFudmVxd0ZSa09NY3dwdmN0bERycV93/view

wypowiedzi z głoskami „r” i „l” do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEbnR6MFBVRFZWc043RE1EcVB6S2NKUTVkQzRr/view

wypowiedzi z głoską „r” po spółgłoskach „t” lub „d” do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEVzBoVTh5SEpOWlo3dlZoWURkUUlRVzNYWUlz/view

niedziela, 14 kwietnia 2019

„Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja” – recenzja

„Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja” to nowa na rynku książka, której autorką jest Mira Rządzka.

W publikacji autorka opisuje wyniki przeprowadzonych przez siebie badań Prymitywnych Noworodkowych Reakcji Oralnych (PNR) w trzech grupach dzieci: bez stwierdzonych deficytów rozwojowych, ze stwierdzonym zespołem Downa oraz ze stwierdzonym zakażeniem wirusem cytomegalii.

Do niewątpliwych zalet publikacji należy solidny i rzetelny opis odruchów noworodkowych (PNR-ów) wraz ze sposobem ich wywołania oraz informacjami dotyczącymi rozwoju tych odruchów w późniejszych miesiącach życia dziecka. Wiedza ta zamieszczona została w formie zwykłego tekstu oraz w formie tabelarycznej.

Autorka zamieściła w książce również sposób postępowania zastosowany w terapii dzieci przejawiających nieprawidłową (nadmierną bądź niedostatecznie mocną) reakcję odruchową. Podany zostały też odsetek noworodków i niemowląt, u których postępowanie to przyniosło oczekiwany efekt.

Szczególnie ciekawy w mojej ocenie jest rozdział 5.3 zatytułowany „Istota oraz dojrzewanie ssania i połykania”. Rozpoczyna się on słowami „PNR ssania i połykania wydaje się najlepiej poznaną odruchową reakcją. Pomimo to istnieje wiele rozbieżności dotyczących jego mechanizmów” [Rządzka: 2019, s. 74]. W dalszej części artykułu autorka przytacza bardzo interesujące opisy mechanizmu ssania i połykania, jakie podają różni specjaliści. Mira Rządzka odwołuje się też do wyników konkretnych badań naukowych oraz wspomina o własnych obserwacjach i wysnutych z nich wnioskach.

Wart odnotowania jest też następny rozdział zatytułowany „Ssanie a karmienie alternatywne”. Wszystkim tym, którzy ciekawi są, czy karmienie dziecka butelką powoduje u niego zaburzenia orofacjalno-artykulacyjne polecam sięgnięcie do omawianej publikacji. Podobnie jak osobom, które zastanawia, czy ssanie smoczka na wczesnym etapie rozwoju nauki ssania może mieć negatywny wpływ na ssanie odżywcze. Wspomnę tylko, że informacje zawarte w tym rozdziale mogą być kojące dla wielu rodziców.

Zwieńczeniem całej publikacji jest „Karta badania prymitywnych noworodkowych reakcji oralnych (PNR)”, którą stworzyła i opracowała dr n. o zdr. Mira Rządzka. „Karta…” ta zajmuje 3 strony książkowe i zawiera: opis sposobu wykonania badania, opis oczekiwanej reakcji badanego dziecka oraz miejsce na zaznaczenie zaobserwowanej reakcji. „Karta…” jest naprawdę czytelna i dobrze opracowana. Jedyne, co budzi moją wątpliwość to rozmiar samego narzędzia diagnostycznego – format książki, w której się on znajduje jest większy niż A5, ale istotnie mniejszy niż A4. Oznacza to, że może się pojawić problem z kserowaniem narzędzia, gdyż dwie strony „Karty…” niekoniecznie zmieszczą się na papierze formatu A4. Z kolei po wykonaniu kserokopii każdej strony na osobnej kartce pozostanie dużo wolnego miejsca dookoła odbitego tekstu.

Treść całej publikacji jest naprawdę dobrze uporządkowana i zorganizowana. Mimo to zauważalna jest też pewna drobna niekonsekwencja w układzie zamieszczonych informacji. W podrozdziałach 4.1.1-4.1.10 autorka podaje problemy wynikające z wygórowanej i obniżonej reakcji odruchowej dziecka (każdy podrozdział dotyczy innego odruchu). W niektórych podrozdziałach najpierw pojawia się informacja o skutkach nadmiernego odruchu, a dopiero po niej informacja o skutkach zbyt słabej reakcji odruchowej, a kiedy indziej kolejność jest odwrotna. Trudno jednak traktować to w kategorii błędu, a co najwyżej pewnej niespójności, która nie wpływa negatywnie na wartość zamieszczonych w książce wiadomości.

Książkę oceniam bardzo dobrze. Dotyczyła ona tematyki dość rzadko poddawanej wnikliwym analizom. Dodatkowo Mira Rządzka w sposób szczegółowy opisała własne badania i wyciągnięte z nich wnioski, a ponadto często odwoływała się do współczesnych badań medycznych. Co ważne, w swojej pracy odnosiła się też (niekiedy krytycznie) do wielu dostępnych na polskim rynku publikacji poruszających temat noworodkowych odruchów oralnych.

„Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja” to pozycja książkowa, którą zdecydowanie polecam wszystkim neurologopedom, rodzicom (i stałym opiekunom) noworodków i niemowląt mających trudności w zakresie przyjmowania pokarmów, jak również terapeutom integracji sensorycznej pracującym z dziećmi poniżej pierwszego roku życia.

Dokładne dane bibliograficzne:
Rządzka Mira, 2019, Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”

sobota, 13 kwietnia 2019

Logopedyczna wiosna – darmowe materiały do pobrania

Wiosna, wiosna… Za oknem jej nie widać (przynajmniej u mnie), ale i tak zebrałam tu swoje tegoroczne wiosenne materiały logopedyczne.

Do usprawniania aparatu artykulacyjnego, standardowo już, proponuję ilustrowaną grę planszową. Do każdej ilustracji dopasowałam konkretne ćwiczenie artykulatorów, jednak ćwiczenia można wymyślić inne, jeśli jest taka potrzeba.


plansza gry do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EERGFha0RkR2pMa0RtOEtYWTRKUFhfRl8wSlNB/view

przykładowa instrukcja do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEV0lobVZVbWRkelhoMGRvRkhmeEJwTnpfZDVJ/view

przykładowa wklejka do zeszytu ucznia do pobrania (na jednej stronie dwie wklejki mieszczące się do zeszytu formatu A5):
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEcWZnQ3ZPa3BJSGo1bWpqVVBEM0lLQXVMakpZ/view

Kiedyś publikowałam już na tym blogu roślinny materiał do utrwalania głosek „sz”, „ż” („rz”) oraz „r”. Tym razem dzielę się analogicznym materiałem do utrwalania głosek „s” i „z” oraz do wywoływania głoski „r” metodą przekształcenia z głosek „ṭ” i „ḍ”.


karta z roślinami z głoskami „s” i „z” do pobrania (na jednej stronie dwie wklejki mieszczące się do zeszytu formatu A5):
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEY2NjMlluQlBMTHhIc3U2ZHJaODNtd2o1SWZv/view

karta z roślinami z głoskami „ṭ” i „ḍ” do pobrania (na jednej stronie dwie wklejki mieszczące się do zeszytu formatu A5):
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEeFJpd09yN0JVRjRIemJ1bDBLeXg2MVYyWVNz/view

Terapia logopedyczna to jednak w wielu przypadkach nie tylko nauka i utrwalanie prawidłowej wymowy danej głoski. To terapia mowy i języka, w tym rozwijanie rozumienia relacji przyczynowo-skutkowych i doskonalenie umiejętności opowiadania. Z myślą o moich podopiecznych przygotowałam nietypową historyjkę obrazkową o wykluwaniu się z jajka. Jest ona dość prosta, ale dzięki temu, że pojawia się w niej niebieski zając, dzieciom bardzo się podobała.


historyjka o wykluwaniu się do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EETVhxaDR3cFZwVXRjUVo4MGxMWDdBaFBHeXNV/view

Ćwiczenia logopedyczne wykonywane podczas cotygodniowych spotkań to jednak często za mało, by szybko i skutecznie utrwalić ćwiczone głoski i udoskonalić inne umiejętności językowe (w tym choćby wspomniane wcześniej opowiadanie). Z tego względu swoim podopiecznym zalecam codzienne wykonywanie ćwiczeń, które były już wykonane na zajęciach (dzięki temu mam pewność, że dziecko jest w stanie np. wypowiedzieć wszystkie zadane do domu ćwiczenia). Te, które warto wykonać w domu oznaczam lub dziecko samodzielnie oznacza domkiem (choć niektórzy z wielką radością ilustrują wtedy np. blok, w którym mieszkają lub też tworzą budynek mieszkalny adekwatny do tematu zajęć, czyli np. zamek, kiedy tematem spotkania było królestwo).

Aby zmotywować uczniów do codziennego wykonania krótkich i prostych zadań, można wkleić dzieciom do zeszytu kartkę z kalendarzem, na którym zaznacza się dni, w które się ćwiczyło. Moja propozycja na wiosnę to kartka z siedmioma łodygami przypisanymi do danego dnia tygodnia. Kiedy wykona się wszystkie zadane do domu ćwiczenia, należy odszukać na kartce właściwy dzień tygodnia i dorysować do odpowiedniej łodygi kwiat.


wiosenna karta motywująca do ćwiczeń w domu do pobrania (na jednej stronie dwie wklejki mieszczące się do zeszytu formatu A5):
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EESnR4dHpYVW5ib2pRUWhMU09xVHg0bGZ6UkU4/view