niedziela, 14 kwietnia 2019

„Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja” – recenzja

„Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja” to nowa na rynku książka, której autorką jest Mira Rządzka.

W publikacji autorka opisuje wyniki przeprowadzonych przez siebie badań Prymitywnych Noworodkowych Reakcji Oralnych (PNR) w trzech grupach dzieci: bez stwierdzonych deficytów rozwojowych, ze stwierdzonym zespołem Downa oraz ze stwierdzonym zakażeniem wirusem cytomegalii.

Do niewątpliwych zalet publikacji należy solidny i rzetelny opis odruchów noworodkowych (PNR-ów) wraz ze sposobem ich wywołania oraz informacjami dotyczącymi rozwoju tych odruchów w późniejszych miesiącach życia dziecka. Wiedza ta zamieszczona została w formie zwykłego tekstu oraz w formie tabelarycznej.

Autorka zamieściła w książce również sposób postępowania zastosowany w terapii dzieci przejawiających nieprawidłową (nadmierną bądź niedostatecznie mocną) reakcję odruchową. Podany zostały też odsetek noworodków i niemowląt, u których postępowanie to przyniosło oczekiwany efekt.

Szczególnie ciekawy w mojej ocenie jest rozdział 5.3 zatytułowany „Istota oraz dojrzewanie ssania i połykania”. Rozpoczyna się on słowami „PNR ssania i połykania wydaje się najlepiej poznaną odruchową reakcją. Pomimo to istnieje wiele rozbieżności dotyczących jego mechanizmów” [Rządzka: 2019, s. 74]. W dalszej części artykułu autorka przytacza bardzo interesujące opisy mechanizmu ssania i połykania, jakie podają różni specjaliści. Mira Rządzka odwołuje się też do wyników konkretnych badań naukowych oraz wspomina o własnych obserwacjach i wysnutych z nich wnioskach.

Wart odnotowania jest też następny rozdział zatytułowany „Ssanie a karmienie alternatywne”. Wszystkim tym, którzy ciekawi są, czy karmienie dziecka butelką powoduje u niego zaburzenia orofacjalno-artykulacyjne polecam sięgnięcie do omawianej publikacji. Podobnie jak osobom, które zastanawia, czy ssanie smoczka na wczesnym etapie rozwoju nauki ssania może mieć negatywny wpływ na ssanie odżywcze. Wspomnę tylko, że informacje zawarte w tym rozdziale mogą być kojące dla wielu rodziców.

Zwieńczeniem całej publikacji jest „Karta badania prymitywnych noworodkowych reakcji oralnych (PNR)”, którą stworzyła i opracowała dr n. o zdr. Mira Rządzka. „Karta…” ta zajmuje 3 strony książkowe i zawiera: opis sposobu wykonania badania, opis oczekiwanej reakcji badanego dziecka oraz miejsce na zaznaczenie zaobserwowanej reakcji. „Karta…” jest naprawdę czytelna i dobrze opracowana. Jedyne, co budzi moją wątpliwość to rozmiar samego narzędzia diagnostycznego – format książki, w której się on znajduje jest większy niż A5, ale istotnie mniejszy niż A4. Oznacza to, że może się pojawić problem z kserowaniem narzędzia, gdyż dwie strony „Karty…” niekoniecznie zmieszczą się na papierze formatu A4. Z kolei po wykonaniu kserokopii każdej strony na osobnej kartce pozostanie dużo wolnego miejsca dookoła odbitego tekstu.

Treść całej publikacji jest naprawdę dobrze uporządkowana i zorganizowana. Mimo to zauważalna jest też pewna drobna niekonsekwencja w układzie zamieszczonych informacji. W podrozdziałach 4.1.1-4.1.10 autorka podaje problemy wynikające z wygórowanej i obniżonej reakcji odruchowej dziecka (każdy podrozdział dotyczy innego odruchu). W niektórych podrozdziałach najpierw pojawia się informacja o skutkach nadmiernego odruchu, a dopiero po niej informacja o skutkach zbyt słabej reakcji odruchowej, a kiedy indziej kolejność jest odwrotna. Trudno jednak traktować to w kategorii błędu, a co najwyżej pewnej niespójności, która nie wpływa negatywnie na wartość zamieszczonych w książce wiadomości.

Książkę oceniam bardzo dobrze. Dotyczyła ona tematyki dość rzadko poddawanej wnikliwym analizom. Dodatkowo Mira Rządzka w sposób szczegółowy opisała własne badania i wyciągnięte z nich wnioski, a ponadto często odwoływała się do współczesnych badań medycznych. Co ważne, w swojej pracy odnosiła się też (niekiedy krytycznie) do wielu dostępnych na polskim rynku publikacji poruszających temat noworodkowych odruchów oralnych.

„Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja” to pozycja książkowa, którą zdecydowanie polecam wszystkim neurologopedom, rodzicom (i stałym opiekunom) noworodków i niemowląt mających trudności w zakresie przyjmowania pokarmów, jak również terapeutom integracji sensorycznej pracującym z dziećmi poniżej pierwszego roku życia.

Dokładne dane bibliograficzne:
Rządzka Mira, 2019, Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz