„Realizm intelektualny a realizm wizualny w działalności plastycznej osób z niepełnosprawnością intelektualną” – recenzja

Kinga Krawiecka, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika, postanowiła sprawdzić realizm intelektualny oraz realizm wizualny u osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim i umiarkowanym. W swoich badaniach prosiła osoby niepełnosprawne intelektualnie o narysowanie drzewa najlepiej jak się potrafi – w celu zbadania realizmu intelektualnego. Drugim zadaniem, tym razem mającym być podstawą do badań realizmu wizualnego, było odwzorowanie ilustracji przedstawiającej drzewa (ilustrację specjalnie do tego badania przygotował R. J. Szaszko). Oba zadania powtórzone były po godzinie, po trzech tygodniach i trzech godzinach.

Pozycja „Realizm intelektualny…” stanowi dokładny opis przeprowadzonych badań wraz z ich wynikami. Opis ten poprzedzony jest wstępem oraz dwoma rozdziałami:„Obraz jednostki z niepełnosprawnością intelektualną w świetle rozważań teoretycznych” (pierwszy rozdział) oraz „Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w świecie plastyki – pomiędzy realizmem intelektualnym a realizmem wizualnym” (drugi rozdział).

Długość rozdziałów wstępnych, zwłaszcza tego pierwszego, jest według mnie poważną wadą publikacji. Kinga Krawiecka przeprowadziła badania, których przebiegu i wyniku byłam bardzo ciekawa… Minęło jednak trochę czasu zanim dotarłam do strony numer 165, czyli strony, na której podane zostały pierwsze informacje o sposobie przeprowadzonych badań.

Same procedury badawcze zostały opisane w publikacji w sposób zrozumiały. Nie zabrakło naprawdę szczegółowego opisu poszczególnych badanych elementów oraz testów i metod, które zostały użyte. Autorka solidnie opracowała także otrzymane wyniki oraz podzieliła się z czytelnikiem ciekawymi wnioskami. W aneksie książki znalazły się też przykładowe prace badanych osób oraz modelowa ilustracja, którą odwzorowywali uczestnicy badania.

To, czego naprawdę zabrakło mi w całej obszernej publikacji, w której przebieg badania i sposób oceny prac został przeprowadzony w sposób dokładny, wręcz drobiazgowy… Jest informacja o tym, jakimi kredkami rysowały badane osoby. Autorka napisała jedynie, że były to kredki świecowe. Jednak jako że analizowane były kolory rysunków, warto byłoby zawrzeć też informację przynajmniej o ilości dostępnych kredek i temperaturze ich barwy.

Brak szczegółowych danych na temat narzędzia, którego używały badane osoby to w moim odczuciu spore uchybienie. Długość wstępnych rozdziałów książki też traktuję jako wadę, choć dużo mniejszego kalibru. Za to zdecydowanymi zaletami publikacji są ciekawe podejście do tematu, rzetelne i bardzo skrupulatne opracowanie badań, a także solidne przygotowanie książki pod względem edytorskim.

Książkę „Realizm intelektualny…” zdecydowanie polecam. Mam też nadzieję, że zostaną kiedyś przeprowadzone analogiczne badania z zakresu realizmu intelektualnego i wizualnego u osób w normie intelektualnej.

Dokładne dane bibliograficzne książki:

Krawiecka Kinga, 2014, Realizm intelektualny a realizm wizualny w działalności plastycznej osób z niepełnosprawnością intelektualną, Warszawa